POLOWANIE NA AWANGARDĘ WYSTAWA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
POLOWANIE NA AWANGARDĘ WYSTAWA
Polowanie na awangardę. Sztuka zakazana w Trzeciej Rzeszy. Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie, Rynek Główny 26, 19 października/29 stycznia 2012
Projekt wystawy: Malwina Antoniszczak, Monika Bielak
Kuratorki: Judith Schönwiesner, dr Monika Rydiger
O projekcie wystawy:
Wystawa prezentowała prace artystów uznanych przez nazistowską propagandę za zdegenerowanych. Niechlubna wystawa Entartete Kunst (Sztuka Zdegenerowana), zorganizowana przez Niemców w 1937r. w Monachium prezentowała 650 prac zabranych z muzeów narodowych w Niemczech.
Rozpoczynając pracę nad projektem zastanawiałyśmy się jak pokazać dramatyczną historię wystawy z 1937, a zarazem w ciekawy sposób zaprezentować same prace artystów. Zdecydowałyśmy się na stworzenie podwójnej narracji. Podzieliłyśmy wszystkie ściany w galerii na dwa horyzontalne pasy. Na dolnym, białym pasie umieściłyśmy teksty, cytaty, i biografie artystów, górny, ciemny pas stał się czystym tłem dla prac. W ramach wystawy zaprojektowałyśmy dodatkową instalację, która pozwalała na chwilę przenieść się do roku 1937. Nakłoniłyśmy kuratorki do włączenia do wystawy niezwykłego materiału filmowego – relacji z wystawy Entartete Kunst, z 1937, który odkryłyśmy w archiwum United States Holocaust Memorial Museum. Film pokazałyśmy na wprost zdjęcia z wystawy z 1937 powiększonego na całą ścianę.
W projekcie wystawy ograniczyłyśmy również wybór kolorów do bieli, czerni, szarości i czerwieni.
Sztuka jest relatywna, oddaje ducha epoki lub stwarza okazje do dyskusji, podoba się lub prowokuje, dopasowuje się lub stawia opór. Niezależnie od sposobu odbioru jej niezliczonych form i możliwości sztuka od zawsze miała swoich przeciwników, kwestionujących nowoczesne nurty i usiłujących wymóc myślenie zgodne z ideologią. Zarówno dawniej, jak i dziś przede wszystkim systemy totalitarne czują się zagrożone wolnym duchem i szukają możliwości jego zdławienia. Publiczna denuncjacja artystów i wyklinanie ich dzieł są stałymi środkami w repertuarze takich państw. Kampanie szkalowania artystów i ich dzieł osiągnęły apogeum w latach 1933–1945, kiedy to narodowosocjalistyczna polityka kulturalna umożliwiła państwową instrumenalizację wszystkich dziedzin sztuki.
Panowanie Trzeciej Rzeszy to czas, kiedy na ludzi polowano niczym na dzikie zwierzęta, poniżano ich, wypędzano i mordowano. Między nimi znaleźli się znani i niesłusznie dziś zapomniani artyści, reprezentujący wszystkie dziedziny sztuki, którzy z powodu stosowanych przez siebie nowoczesnych środków wyrazu, estetycznych wyborów czy politycznych poglądów nie odpowiadali estetycznemu i ideologicznemu ideałowi „niemieckiego” artysty. To były wystarczające powody, by dosięgły ich narodowosocjalistyczne represje. Przeprowadzenie akcji prześladowania, usankcjonowanych przez państwo, możliwe było dzięki nowym ustawom oraz utworzeniu Izby Kultury Trzeciej Rzeszy. Podległe jej departamenty doprowadziły do sytuacji, w której sztuka oddana została na wyłączną służbę państwu i jego reputacji.
Obecnie co rusz organizowane są wystawy sztuki zakazanej, prezentujące takich artystów jak Max Beckmann, Karl Schmidt-Rottluff i Otto Dix. Niewielu jednak kuratorów na równi potraktowało temat sztuk wizualnych, literatury i muzyki, a jeszcze mniej zaprezentowało zapomnianych dziś artystów. Przewodnim zamysłem interdyscyplinarnej wystawy Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy jest więc z jednej strony prezentacja złożoności narodowosocjalistycznego systemu polityki kulturalnej, z drugiej zaś przedstawienie dzieł znanych i zapoznanych dziś artystów, prześladowanych, wypędzanych i wykluczanych na równi z innymi ofiarami Trzeciej Rzeszy.
Judith Schönwiesner, dr Monika Rydiger
«
Projekt wystawy: Malwina Antoniszczak, Monika Bielak
Kuratorki: Judith Schönwiesner, dr Monika Rydiger
O projekcie wystawy:
Wystawa prezentowała prace artystów uznanych przez nazistowską propagandę za zdegenerowanych. Niechlubna wystawa Entartete Kunst (Sztuka Zdegenerowana), zorganizowana przez Niemców w 1937r. w Monachium prezentowała 650 prac zabranych z muzeów narodowych w Niemczech.
Rozpoczynając pracę nad projektem zastanawiałyśmy się jak pokazać dramatyczną historię wystawy z 1937, a zarazem w ciekawy sposób zaprezentować same prace artystów. Zdecydowałyśmy się na stworzenie podwójnej narracji. Podzieliłyśmy wszystkie ściany w galerii na dwa horyzontalne pasy. Na dolnym, białym pasie umieściłyśmy teksty, cytaty, i biografie artystów, górny, ciemny pas stał się czystym tłem dla prac. W ramach wystawy zaprojektowałyśmy dodatkową instalację, która pozwalała na chwilę przenieść się do roku 1937. Nakłoniłyśmy kuratorki do włączenia do wystawy niezwykłego materiału filmowego – relacji z wystawy Entartete Kunst, z 1937, który odkryłyśmy w archiwum United States Holocaust Memorial Museum. Film pokazałyśmy na wprost zdjęcia z wystawy z 1937 powiększonego na całą ścianę.
W projekcie wystawy ograniczyłyśmy również wybór kolorów do bieli, czerni, szarości i czerwieni.
Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy.
Wirtualny spacer po wystawie
Film
Sztuka jest relatywna, oddaje ducha epoki lub stwarza okazje do dyskusji, podoba się lub prowokuje, dopasowuje się lub stawia opór. Niezależnie od sposobu odbioru jej niezliczonych form i możliwości sztuka od zawsze miała swoich przeciwników, kwestionujących nowoczesne nurty i usiłujących wymóc myślenie zgodne z ideologią. Zarówno dawniej, jak i dziś przede wszystkim systemy totalitarne czują się zagrożone wolnym duchem i szukają możliwości jego zdławienia. Publiczna denuncjacja artystów i wyklinanie ich dzieł są stałymi środkami w repertuarze takich państw. Kampanie szkalowania artystów i ich dzieł osiągnęły apogeum w latach 1933–1945, kiedy to narodowosocjalistyczna polityka kulturalna umożliwiła państwową instrumenalizację wszystkich dziedzin sztuki.
Panowanie Trzeciej Rzeszy to czas, kiedy na ludzi polowano niczym na dzikie zwierzęta, poniżano ich, wypędzano i mordowano. Między nimi znaleźli się znani i niesłusznie dziś zapomniani artyści, reprezentujący wszystkie dziedziny sztuki, którzy z powodu stosowanych przez siebie nowoczesnych środków wyrazu, estetycznych wyborów czy politycznych poglądów nie odpowiadali estetycznemu i ideologicznemu ideałowi „niemieckiego” artysty. To były wystarczające powody, by dosięgły ich narodowosocjalistyczne represje. Przeprowadzenie akcji prześladowania, usankcjonowanych przez państwo, możliwe było dzięki nowym ustawom oraz utworzeniu Izby Kultury Trzeciej Rzeszy. Podległe jej departamenty doprowadziły do sytuacji, w której sztuka oddana została na wyłączną służbę państwu i jego reputacji.
Obecnie co rusz organizowane są wystawy sztuki zakazanej, prezentujące takich artystów jak Max Beckmann, Karl Schmidt-Rottluff i Otto Dix. Niewielu jednak kuratorów na równi potraktowało temat sztuk wizualnych, literatury i muzyki, a jeszcze mniej zaprezentowało zapomnianych dziś artystów. Przewodnim zamysłem interdyscyplinarnej wystawy Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy jest więc z jednej strony prezentacja złożoności narodowosocjalistycznego systemu polityki kulturalnej, z drugiej zaś przedstawienie dzieł znanych i zapoznanych dziś artystów, prześladowanych, wypędzanych i wykluczanych na równi z innymi ofiarami Trzeciej Rzeszy.
Judith Schönwiesner, dr Monika Rydiger